Ở một số vùng tại Việt Nam, chuột được coi là đặc sản và chế biến thành nhiều món ăn độc đáo. Tuy nhiên, chuột cũng tiềm ẩn nguy cơ lây lan mầm bệnh nguy hiểm bao gồm cả bệnh Sodoku. Mặc dù căn bệnh này rất hiếm gặp, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể gây biến chứng nghiêm trọng và nguy cơ tử vong cao. Hãy cùng Mosfly Window tìm hiểu thông tin nhé!
Mục lục
Bệnh Sodoku là gì?
Bệnh Sodoku – sốt chuột cắn (Rat-bite Fever – RBF) là một bệnh hiếm gặp và thường khó được chẩn đoán chính xác. Đây là bệnh toàn thân do vi khuẩn Streptobacillus moniliformis, Streptobacillus notomys, hoặc Spirillum minus gây ra. Trong đó S. moniliformis là tác nhân chính cho các ca bệnh tại Hoa Kỳ. Spirillum minus là nguyên nhân chính gây bệnh sốt chuột cắn (Sodoku), chủ yếu xuất hiện ở châu Á nhưng cũng có thể lây lan toàn cầu. Nhiễm trùng do S. notomys rất hiếm khi được ghi nhận.
Dựa trên căn nguyên gây bệnh và triệu chứng lâm sàng, sốt chuột cắn được chia thành:
- Bệnh sốt chuột cắn (Sodoku): Do Spirillum minus gây ra, lần đầu tiên được mô tả bởi các nhà khoa học Nhật Bản.
- Sốt Haverhill: Do Streptobacillus moniliformis gây nên, được phát hiện bởi các tác giả người Mỹ. Vi khuẩn này có thể lây qua vết cắn hoặc cào của chuột và các loài động vật gặm nhấm khác, thậm chí từ thú nuôi như chó hoặc mèo. Ngoài ra, bệnh còn có thể lây qua việc tiêu thụ thực phẩm hoặc nước bị nhiễm phân chuột.
Những triệu chứng của bệnh sốt chuột cắn
Các biểu hiện lâm sàng của sốt chuột cắn (RBF) phụ thuộc vào loại vi khuẩn gây bệnh, Streptobacillus moniliformis hoặc Spirillum minus:
- S. moniliformis
Bệnh thường có triệu chứng từ nhẹ như cúm đến nặng như nhiễm trùng huyết, với tỷ lệ tử vong khoảng 13% nếu không được điều trị.
- Thời gian ủ bệnh: Dưới 7 ngày.
- Triệu chứng: Sốt cao đột ngột, đau cơ, đau khớp di chuyển, viêm họng, đau đầu, nôn mửa (nặng hơn ở người nhiễm qua đường tiêu hóa).
- Phát ban: Thường xuất hiện trên mặt duỗi của tứ chi, lòng bàn tay, bàn chân, và có thể dưới dạng dát sẩn, chấm xuất huyết, hoặc nốt phỏng.
- Viêm khớp: Xảy ra ở 50% bệnh nhân, thường ảnh hưởng đến khớp gối, mắt cá, khuỷu tay, và cổ tay. Các triệu chứng viêm có thể kéo dài nếu không điều trị.
- S. minus
Bệnh sốt chuột cắn do S. minus có thời gian ủ bệnh dài hơn, từ 1–3 tuần.
- Triệu chứng: Vết thương cũ có thể sưng viêm hoặc loét lại. Khoảng 50% bệnh nhân xuất hiện phát ban xuất huyết dạng trung tâm.
- Viêm khớp: Ít gặp hơn so với S. moniliformis.
- Cả hai loại nhiễm trùng đều có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Cách điều trị bệnh sốt do chuột cắn
Chăm sóc vết thương tại chỗ
Khi bị chuột cắn, việc xử lý vết thương ngay lập tức là rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và các biến chứng nguy hiểm:
- Làm sạch vết thương: Rửa kỹ vết thương bằng xà phòng và nước sạch, chú ý làm sạch sâu bên trong để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn.
- Sát trùng và băng bó: Sau khi rửa sạch, sát trùng vết thương bằng dung dịch sát khuẩn và băng lại bằng gạc sạch để ngăn ngừa nhiễm trùng thêm.
- Tiêm phòng uốn ván: Với bất kỳ vết thương nào, tiêm phòng uốn ván là điều cần thiết để phòng tránh biến chứng uốn ván.
Điều trị bằng kháng sinh
Việc sử dụng kháng sinh kịp thời và đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các biến chứng nặng và tử vong.
- Kháng sinh được ưu tiên: Penicillin và ceftriaxone là lựa chọn hàng đầu trong điều trị sốt chuột cắn.
- Thời gian điều trị bệnh sốt chuột cắn (Sodoku): Thường kéo dài 14 ngày, bắt đầu bằng kháng sinh tiêm tĩnh mạch trong giai đoạn đầu, sau đó chuyển sang đường uống khi tình trạng được cải thiện.
Liều lượng kháng sinh:
- Người lớn:
- Penicillin G: 2 triệu đơn vị mỗi 4 giờ tiêm tĩnh mạch trong 5–7 ngày. Sau khi cải thiện, chuyển sang ampicillin uống (500mg/lần, 4 lần/ngày) để hoàn thành liệu trình 7 ngày.
- Trường hợp dị ứng penicillin: Có thể sử dụng tetracyclin (500mg/lần, 4 lần/ngày) hoặc doxycycline (100 mg/lần, 2 lần/ngày).
- Trẻ em:
- Penicillin G: Liều từ 20.000–50.000 đơn vị/kg/ngày, tối đa 1,2 triệu đơn vị/ngày, tiêm tĩnh mạch chia 6 lần/ngày trong 7–10 ngày.
- Nếu trẻ không cần nhập viện, dùng penicillin V uống (25mg/kg/ngày chia 3–4 lần).
- Dị ứng penicillin: Có thể thay thế bằng doxycycline, nhưng cần cân nhắc kỹ tác dụng phụ (như làm đổi màu răng ở trẻ). Với trẻ trên 45kg, dùng liều tương tự người lớn.
Theo dõi và xử trí biến chứng
Theo dõi đáp ứng điều trị bệnh sốt chuột cắn: Trong suốt quá trình điều trị, cần theo dõi sát sao triệu chứng lâm sàng. Nếu bệnh không cải thiện hoặc có dấu hiệu xấu đi, cần điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi phác đồ kháng sinh.
Điều trị biến chứng nghiêm trọng: Các biến chứng hiếm gặp như viêm nội tâm mạc, viêm màng não, viêm phổi, áp xe khu trú, nhiễm khuẩn huyết, và suy đa tạng đòi hỏi điều trị kháng sinh liều cao hơn, kéo dài hơn.
Kết luận
Chuột là mối đe dọa lớn cho sức khỏe và tài sản của bạn. Để bảo vệ gia đình hiệu quả, cửa lưới Mosfly Window là giải pháp lý tưởng để ngăn chuột, ngăn côn trùng một cách an toàn, bền bỉ, và tiết kiệm. Lựa chọn Mosfly để đảm bảo môi trường sống sạch sẽ và an tâm hơn!
